Cholesterol to organiczny związek chemiczny, który odgrywa istotną rolę w wielu funkcjach organizmu, ale nadmiar może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak miażdżyca i choroby serca, dlatego badanie poziomu cholesterolu jest ważne dla oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Czym jest cholesterol?
Cholesterol to organiczny związek chemiczny, zaklasyfikowany jako lipid i alkohol. Wchodzi one w skład lipoprotein i jest obecny w każdej komórce. W organizmie ludzkim wytwarzany jest przez wątrobę w około 70%, reszta natomiast dostarczana jest z pożywienia. Nadmiar cholesterolu może prowadzić do odkładania go na ściankach naczyń krwionośnych, co z kolei prowadzi do rozwoju miażdżycy. Trzeba podkreślić, że cholesterol odgrywa ważną rolę w organizmie, uczestniczy bowiem w syntezie wielu substancji biologicznie aktywnych. Pełni także funkcję w procesie wytwarzania witaminy D i hormonów płciowych, a ponadto jest substratem dla glikozydów nasercowych i kwasów żółciowych. Cholesterol odgrywa także rolę w trawieniu tłuszczu, jest ważnym składnikiem budulcowym błon komórkowych, oraz pełni funkcję w tworzeniu osłonek chroniących włókna nerwowe.
Dobry i zły cholesterol
Cholesterol nie jest rozpuszczalny we krwi, aby był transportowany, musi połączyć się z białkami. W ludzkim organizmie występuje dwie główne postaci cholesterolu, a mianowicie lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL) i lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL). HDL, często określany jako „dobry cholesterol”, ma korzystny wpływ na kondycję serca, z kolei LDL, zwany „złym cholesterolem”, gdy osiąga wysoki poziom, zwiększa ryzyko wielu poważnych schorzeń, w tym miażdżycy, co podkreśla jego niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy.
Badanie na cholesterol
Do oceny poziomu cholesterolu we krwi, stosuje się badanie lipidogramu, które wymaga pobrania próbki krwi na czczo. W skład lipidogramu wchodzą różne oznaczenia, w tym cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL oraz trójglicerydy. Badanie lipidogramu uwzględnia szereg czynników, zarówno genetycznych, jak i środowiskowych, takich jak dieta, aktywność fizyczna, spożycie alkoholu, palenie papierosów, a także wiek, płeć pacjenta i istniejące choroby współistniejące. Ze względu na złożoność interpretacji wyników, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, który może dokładnie ocenić wyniki badania.
Normy cholesterolu
Cholesterol 250 czy to dużo? Prawidłowe normy poziomu cholesterolu zależą od płci i prezentują się następująco: dla kobiet, całkowity cholesterol powinien mieścić się w zakresie 125-200 mg/dl, LDL (znanego jako „zły cholesterol”) powinien być poniżej 100 mg/dl (2,6 mmol/l), natomiast HDL („dobry cholesterol”) powinien wynosić co najmniej 50 mg/dl (1,3 mmol/l). Triglicerydy, czyli inne istotne składniki lipidowe, powinny być mniejsze niż 150 mg/dl (1,7 mmol/l).
Dla mężczyzn normy są zbliżone, gdzie całkowity cholesterol powinien wynosić 125-200 mg/dl (poniżej 5 mmol/l), LDL mniej niż 100 mg/dl (2,6 mmol/l), HDL co najmniej 40 mg/dl (1 mmol/l), a triglicerydy mniej niż 150 mg/dl (1,7 mmol/l).
Dlatego poziom cholesterolu na poziomie 250 mg/dl wskazuje na podwyższony stan i sugeruje konieczność dokładnej oceny i monitorowania.
Następstwa odkładania cholesterolu
Skutki zbyt wysokiego poziomu cholesterolu, zwłaszcza LDL, są wielorakie i mogą prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Proces odkładania się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych postępuje stopniowo przez lata i prowadzi do zwężenia światła naczyń. Fragmenty tych struktur mogą się oderwać, powodując udar mózgu, zawał serca, a nawet śmierć. Ponadto, zbyt wysoki poziom cholesterolu przyczynia się do problemów, takich jak zaburzenia erekcji, problemy z płodnością, osłabienie wzroku, problemy ze słuchem, demencja, choroba Alzheimera, niewydolność nerek, a także niedokrwienie kończyn dolnych.
