Kortyzol to dosyć szeroko znana substancja jako hormon stresu, czyli zjawiska, z którym żadne z nas nie chce mieć do czynienia. Kojarzy się ono dosyć negatywnie, jednakże jak pokazują doświadczenia, czasami stres jest bardzo potrzebny, zwłaszcza jeżeli konieczne staje się podjęcie istotnej decyzji. Jego obecność ma wpływ nie tylko na zachowanie, ale też na pracę naszego organizmu. Kortyzol co to jest i za co odpowiada?
Czym jest kortyzol i jak przebiega jego produkcja?
Jak zostało to już wspomniane we wstępie kortyzol, jest hormonem stresu (hormonem steroidowym) i zaliczanym do grupy naturalnie produkowanych glikokortykosteroidów. Powstaje tak samo jak pozostałe glikokortykosteroidy pod wpływem wydzielania ACTH (hormonu adrenokortykotropowego), zaliczanego zaś do grupy kortykosteroidów. Ilość kortyzolu rośnie w wyniku sytuacji stresowych, takich jak stres psychiczny powodowany trudnymi dla nas wydarzeniami, ale też stres fizyczny (ciężki albo długotrwały wysiłek) czy nawet stres pojawiający się podczas głodzenia (zależnego albo niezależnego od naszej woli).
Jaką rolę w organizmie pełni kortyzol?
Spore stężenie kortyzolu w naszej krwi rano nie jest przypadkowe – dzięki temu mamy siłę do działania. Jednakże to nie jedyne z zalet tego hormonu stresu. Substancja ta pomaga również:
- osłabiać reakcję układu odpornościowego, a tym samym ograniczać alergię – dlatego kortyzol podaje się często w roli środka antyhistaminowego,
- zwiększać ilość produkowanego soku żołądkowego – substancje te mają wpływ na eliminację zagrażających nam drobnoustrojów, co wspomaga zapobieganie chorobom oraz zatruciom,
- zwiększać częstotliwość skurczów serca, przede wszystkim w stanie zagrożenia – pozwala to nam przetrwać stresujące momenty,
- wzmacniać noradrenalinę i adrenalinę, czyli pozostałe hormony stresu – dzięki temu kortyzol wspiera nasz organizm w walce z czynnikami stresującymi. Jest to bardzo istotne np. w chwilach zagrażających naszemu życiu.
Chociaż hormon stresu, czyli opisany wyżej hormon stresu owiany jest złą sławą, ciężko wyobrazić sobie właściwe działanie naszego organizmu bez jego codziennych dawek. Dlatego też pojawienie się w wynikach przeprowadzanych badań zbyt wysokiego poziomu kortyzolu nie stanowi żadnego problemu. Kłopoty rozpoczynają się w momencie, kiedy jego zawartość we krwi rośnie albo zupełnie przeciwnie – gwałtownie spada. Wówczas niezbędna będzie wizyta u lekarza, który ustali przyczynę takiego stanu i wprowadzi odpowiednie leczenie.
